منبع : سایت کمان آسمانی
مقارنه ماه ذيحجه در ساعت 21:04:52 روز چهارشنبه 21 ژانويه سال 2004 بوقت بين المللي ( ساعت 00:34:52 روز پنجشنبه 2 بهمن 1382 به وقت رسمي ايران ) روي خواهد داد. در شامگاه روز پنجشنبه 2 بهمن 1382 برابر با 29 ذيقعده 1424 و 22 ژانويه 2004 وضعيت رويت پذيري هلال بر اساس معيار پروفسور برنارد يالوپ نشان دهنده آن است كه در بخشهايي از جنوب ايران ، هلال ماه ذيحجه با استفاده از ابزار قابل رويت خواهد بود. در شرق ايران ، خط رويت پذيري هلال از نقطه اي با مختصات 26:20 شمالي و 63:00 شرقي و در غرب ايران از نقطه اي با مختصات 30:40 شمالي و 48:00 شرقي ميگذرد. محدوده اي كه در آن ، رويت اين هلال در شامگاه روز پنجشنبه 2 بهمن با ابزار مقدور است ، در نقشه شماره یک نشان داده شده است. در اين محدوده از شرق به غرب شهرهاي چابهار ، نيكشهر ، بندر جاسك ، بندر عباس ، حاجي آباد ، داراب ، لار ، فسا ، جهرم ، لامرد ، فيروز آباد ، بندر كنگان ، بندر دير ، كازرون ، اهرم ، خورموج ، برازجان ، بوشهر ، بندر گناوه ، بندر ديلم ، آبادان و خرمشهر قرار دارند. وضعيت رويت پذيري هلال ذيحجه 1424 براي تعدادي از شهرهاي ايران در جداول زیر درج شده است.
مختصات هلال ذيحجه 1424 در لحظه غروب خورشيد روز پنجشنبه 2 بهمن 1382 برابر با 29 ذيقعده 1424 و مصادف با 22 ژانويه 2004
اختلاف ساعت رسمی ايران با زمان بين المللی 03:30 است.
تنظيم جداول از : سركار خانم فريده قزويني
براي زنده نگاه داشتن ياد حادثه ديدگان زلزله بم ، از اين پس مختصات هلال ماه براي اين شهر نيز ، محاسبه و درج خواهد شد.
بابل
اهواز
امیدیه(آغاجری)
اصفهان
آمل
36:33N 52:41E
31:20N 48:40E
30:43N 49:50E
32:38N 51:41E
36:28N 52:22E
17:14
17:41
17:37
17:26
17:15
زمان غروب خورشید
245.808°
247.255°
247.400°
246.930°
245.834°
سمت خورشید
16h 39m
17h 06m
17h 02m
16h 51m
16h 40m
سن ماه در زمان غروب خورشید
4.526°
5.556°
5.618°
5.237°
4.551°
ارتفاع ماه
237.193°
239.198°
239.439°
238.752°
237.223°
سمت ماه
-8.615°
-8.057°
-7.961°
-8.179°
-8.611°
اختلاف سمت ماه و خورشید
10.051°
10.186°
10.150°
10.088°
10.061°
جناب آقاي مهراني با عرض سلام واحترام .
نقشه خط رويت هلال ماه ذيحجه 1424 در ايران به پيوست تقديم مي گردد. براي تمام رصد گران عزيز آرزو مي كنم كه اين هلال ارزشمند را رويت كنند زيرا رويت اين هلال داراي ارزشهاي علمي زيادي است. رويت اين هلال با توجه به ارتفاع كم آن مي تواند ركورد قابل توجه اي براي شامگاه 29 ماه قمري با چشم مسلح باشد.
در بعضي از تقويم ها ، منجم حكم به رويت با چشم غير مسلح را داده است( البته گزارش رصدي رويت هلالي با اين مشخصات ، در دنيا به ثبت نرسيده است ). هلالي كه در جهان با چشم غير مسلح به ثبت رسيده با هلال ماه ذيحجه تفاوت بسياري دارد. به عنوان مثال مكث وارتفاع هلال ماه ذيحجه در بهترين نقطه ايران با ركورد جهاني به ترتيب 15 دقيقه مكث ودقيقا" 2 درجه ارتفاع تفاوت دارد ، اما جدايي زاويه اي هلال ذيحجه 50 دقيقه قوسي بيشتر است .
اين هلال با هلال رمضان 1415 كه اينجانب در شرايط مناسب فقط توانستم با ابزار رويت كنم ( دوربين 45×12 )10 دقيقه مكث كمتر و1 درجه و37 دقيقه قوسي ارتفاع كمتري دارد ، اما جدايي زاويه اي هلال ماه ذيحجه 1 درجه و4 دقيقه قوسي بيشتر است.
نتيجه : اين هلال با چشم غير مسلح قابل رويت نيست زيرا نه با رويت جهاني با چشم غير مسلح هم خواني دارد ونه شبيه هلال ماهي است كه لب مرز رويت پذيري و رويت ناپذيري قرار دارد. پس به ضرس قاطع مي توان گفت اين هلال فقط با ابزار و در محدوده خاصي كه در نقشه آمده قابل رويت است. بديهي است هر چه به محدوده مرز رويت پذيري و رويت ناپذيري نزديك شويم به ابزار قوي تري نيازمنديم. موفق باشيد.
با احترام ، سيد محسن قاضي ميرسعيد
منبع :سایت کمان آسمانی
هلال ماه ذيحجه 1424 نقشه وضعيت سن و رويت پذيری هلال در کشورهای مختلف در غروب روز پنج شنبه 2 بهمن 1382 ، 22 ژانويه 2004 ، 29 ذيقعده 142
گزارشات رصد هلال در ايران: درج گزارش رصد هلال ذيحجه توسط رصدگران ايراني در سايت ICOP From: Dr. Tarek Katbeh (Jordanian Astronomical Society) Dear Alireza, I received your report with a great happiness, well done for that magnificent work!! I really wish if I was with you in this great observation; but by reading your report I really felt as I'm participating with you and with your great group! Best wishes, Tarek Katbeh آقاي مهراني سلام ........ آقا ؛ بابت رويت هلال ذيحجه به شما و دوستان تبريك ميگم! بخصوص به شما بابت رويت هلال و البته بهبود ركورد ارتفاع ، بابا دست مريزاد ، با وجود مشغله هاي زياد ، تونستين اقدام كنين ! يه تبريكم بايد بگم به خانم زماني كه ظاهرا" بعد از شما نفر دوم ركورد پارامتر ارتفاع شدن. چيزي كه جالب است اينكه نام يك رصدگر خانم ، براي اولين بار در جدول ركوردها ثبت شد!! ( قابل توجه ديگر خانمهاي رصدگر رويت هلال !!!) ...... با احترام و آرزوي توفيق روز افسون محمد حسين الماسي
گزارش شماره14 گزارش دهنده گروه رصدي مركز مطالعات و پژوهشهاي فلكي – نجومي وابسته به دفتر حضرت آيت الله العظمي سيستاني مد ظله العالي(از طريق سايت اينترنتي مركز) گروه رصدي مركز مطالعات وپژوهشهاي فلكي ـ نجومي قم متشكل از آقايان: سيد رضا قلمكاريان اصفهاني ، بيژن سهرابي وسيد علي ميرسالاري در حالي كه برخوردار ازتجهيزاتي همچون دوربين هاي پرقدرت صا ايران ، قطب نما ، تراز و برخي وسائل ديگر بودند، ساعت 15 و30 دقيقه بعد از ظهر روز پنج شنبه دوم بهمن 1382 به رصدگاه مورد نظر در منطقه كمركوه واقع در جنوب غرب قم عزيمت نموده و در محل ياد شده كه ارتفاع آن از سطح دريا 1500 متر مي باشد ، مستقر شدند. اگر چه براساس پيش بيني هاي كارشناسي شده ، رؤيت هلال با ابزار رصدي بسيار قوي بجز در بخش هاي جنوبي كشور، در ساير نقاط ايران امكان پذير نبود ، لكن پوشش افق غربي بوسيله ابرتا ارتفاع 5/5 درجه مزيد بر علت شد ورصد گران را نسبت به رؤيت هلال كاملاً مأيوس نمود. (سايت مركز مطالعات و پژوهشهاي فلكي – نجومي وابسته به دفتر حضرت آيت الله العظمي سيستاني مد ظله العالي)
گزارش شماره13 گزارش دهنده آقاي علي ابراهيمي سراجي ، تهران (پست الكترونيكي براي كمان آسماني)
به نام خدا گزارش رويت هلال ذيحجه 1424 علي ابراهيمي سراجي از گروه انجمن نجوم آماتوري ايران جناب آقاي بوژمهراني با عرض سلام و تبريكات مجدد با اجازه از جناب آقاي زماني گزارشي از رويت هلال ذيحجه 1424 را به استحضار مي‌رسانم. اينجانب نيز مانند بسياري از دوستان علاقه مند به رويت هلال از مدت‌ها قبل قصد داشتم تا اين آخرين هلال شامگاهي سال 1424 هجري قمري را رويت نمايم. هلالي كه در پهنه ايران از نظر علمي داراي ارزش بالايي بود. متاسفانه در سطح جهاني رويت هلال‌هاي ارزشمند در ميل جنوبي ماه، بسيار كم مي‌باشد. چون زماني كه ماه در ميل جنوبي به سر مي‌برد رويت آن بسيار عذاب آور مي‌شود. ارتفاع مهمترين عامل در رويت پذيري هلال مي‌باشد. زماني كه ماه در ميل جنوبي باشد به سختي از افق جدا مي‌شود و چون معمولاً افق تا چند درجه منبع غبار مي‌باشد، رويت اين گونه هلال‌ها مشكل‌تر و در عين حال داراي ارزش علمي بسيار زياد است. اينجانب اولين رويت هلال علمي خود را با كمك دوست گرامي جناب آقاي الماسي با هلال ذيحجه 1423 در شامگاه 13 بهمن 1381 شروع كردم. لذا اولين سالگرد حضورم در جامعه رويت هلال ايران نيز باعث مي‌شد كه برنامه‌ريزي دقيق‌تري براي رويت اين هلال زيبا داشته باشم. به همين دليل به پيشنهاد دوست گرامي جناب آقاي فتحي از اواسط آذر‌ماه استخراج و بررسي داده‌هاي اين هلال را براي 128 نقطه مرزي ايران با استفاده از نرم‌افزار دكتر Monzur Ahmed و معيار دكتر يالوپ آغاز كرديم. و در پايان نقاط بيشينه و كمينه و سومين خط معيار دكتر يالوپ ( كه همان قرار گرفتن خورشيد در 5 درجه زير افق مي‌باشد ) را به دست آورديم كه از روستاي مرزي " شط علي مصفا " در استان خوزستان با عرض جغرافيايي 24/31 شمالي و طول جغرافيايي 45/47 شرقي شروع مي‌شد و در شمال روستاي مرزي " ريش پيش " در استان سيستان و بلوچستان با عرض جغرافيايي 49/26 شمالي و طول جغرافيايي 17/63 شرقي پايان مي‌يافت. بعد از اين مرحله در درون نقشه ايران به دنبال شهري نزديك به خط رويت پذيري مي‌گشتم كه شرايط مساعدي براي رويت هلال داشته باشد. چرا كه به احتمال زياد با دوربين ضعيف به استقبال اين هلال مي‌رفتم. يكي از بهترين نقاطي كه در نقشه پيدا كردم سير‌جان و شهر‌بابك در غرب استان كرمان بود. افق غرب اين ناحيه تقريباً باز بود و با توجه به اين كه رويت در ماه بهمن قرار داشت احتمال وجود غبار در اين ناحيه پايين بود. با صحبتي كه استاد گرامي آقاي قاضي ميرسعيد با اينجانب انجام داد، نظر من را به استان فارس جلب نمود. اين مسا‌له درست است كه در اين استان سن هلال افزايش مي‌يافت ولي در عوض فاز و طول كمان ماه نيز بيشتر مي‌شد و رويت آن راحت تر بود. به همين دليل با جنابعالي تماس گرفتم تا اگر قصد عزيمت به اين ناحيه را داريد، با شما همراه شوم كه متأسفانه قسمت نبود. به دليل وجود يك سيستم باران‌زا كه به نظر مي‌آمد در روز پنجشنبه نيمه غربي كشور را تحت تأ‌ثير قرار دهد، شما را بر آن داشت تا بدون هيچ ريسكي به استان كرمان رهسپار شويد تا موقعيت آب و هوايي در شرايط مطلوبي قرار گيرد. با تماسي كه با دوست گرامي آقاي سيامك نيك طلب ( كه در رشته هواشناسي مشغول به تحصيل مي‌باشند ) گرفتم، ايشان مقداري خيال مرا از شرايط حاكم بر روز پنجشنبه در استان فارس راحت نمودند. بعد از آن تماسي با آقاي زماني در شيراز گرفتم و ايشان نيز با مهمان نوازي خاص شيرازي‌ها از حضورم در شيراز استقبال نمود. متأسفانه هم زماني امتحانات ترم دانشجويي با رويت اين هلال باعث شد كه دوستان زيادي از سفر به شيراز باز بمانند. حتي يكي از دوستان كه در حال حاظر خدمت مقدس سربازي را مي‌گذراند، در حدود دو هفته براي گرفتن مرخصي تلاش كردند كه متأسفانه موفق نبودند. تمام اين اوضاع و احوال باعث شد كه من به تنهايي به شيراز سفر كنم. بعد از هماهنگي با آقاي زماني ساعت 18:30 چهارشنبه 1 بهمن 1382 از ترمينال جنوب به سمت شيراز حركت كردم. آسمان شب، زيبا، پر ستاره و كاملاً صاف بود و نويد روزي آفتابي را مي‌داد. قبل از اين سفر فقط دو بار توانسته بودم به جنوب سفر كنم كه از استان اصفهان پايين‌تر نرفته بودم. اما شايد جالب باشد بدانيد كه حدود ساعت 21 كه به شهر سلفچگان رسيدم يك دفعه ستاره‌اي درخشان را در افق جنوبي ديدم كه به نظرم غريبه مي‌آمد. با اندكي دقت متوجه شدم كه اين همان ستاره معروف سهيل است. جالب است بدانيد كه براي اولين بار بود كه اين ستاره را مي‌ديدم. در عين حال از اين مسأ‌له متعجب بودم كه عرض جغرافيايي اين منطقه حدود 30/34 است. رويت اين ستاره آن هم براي اولين بار و در اين عرض جغرافيايي من را مطمئن ساخت كه هلال ذيحجه توسط اين گروه روئيت خواهد شد. چه تعبيري زيباتر از آن كه هلال ماه ذيحجه نيز مانند ستاره سهيل مي‌باشد و سريعاً غروب مي‌كند. سپيده دم به حدود شهر " صفا شهر " رسيده بودم. در افق جنوب شرقي سياره عطارد به زيبايي و وضوح ديده مي‌شد. مقداري ابر پراكنده نيز در افق بود. اما با نزديك شدن به طلوع آفتاب دائماً بر مقدار اين ابرها افزوده مي‌شد. ابتدا خيال كردم كه سيستم فوق آسمان را در بر گرفته ولي با اندكي كنكاش در افق غربي اثري از ورود ابر مشاهده نكردم. دما بسيار پايين بود و باعث تشكيل ابر در افق جنوب شرقي شده بود. در حدود ساعت 10 صبح به شيراز رسيدم و سريعاً با آقاي زماني تماس گرفتم و اين مسأ‌له را با او در ميان گذاشتم و به ايشان گفتم اگر رصدگاهي را انتخاب كنند كه در طول روز هوا سرد باشد احتمال رشد ابر در افق جنوب غربي زياد خواهد بود. با هماهنگي ايشان قرار شد ساعت 14 در دانشگاه شيراز حاضر باشم تا با عده اي از دوستان دانشجو كه به صورت گروه نجومي در دانشگاه فعاليت مي‌كردند، به سمت يكي از نقاط همايجان يا فيروزآباد رهسپار شويم. من در ساعت 12 به دانشگاه رسيدم و 2 ساعت بعد حدود ساعت 14:15 همه اعضاي گروه رصد در محل قرار حاضر شدند. حدود 8 نفر شديم كه دوستان ابتدا به رصدخانه دانشگاه شيراز رفتند تا وسايل اپتيكي مورد نياز را بردارند كه چند دوربين 50×7 و يك تلسكوپ شكستي ويكسن بود. بعد از آن آقاي زماني و خواهر محترمه ايشان به دليل مشكلاتي ، از ميانه راه به ما اضافه شدند و جمعاً با يك تيم 10 نفره به سمت شهر فيروزآباد حركت كرديم. در ساعت 16:49 به رصدگاهي در جنوب فيروزآباد رسيديم. 4 دقيقه‌اي بود كه خورشيد از سمت ماه در لحظه Best time گذشته بود. با اندازه‌گيري موانع افق به اين نتيجه رسيديم كه افق آن ناحيه حدود 2 درجه بسته است و مكان براي رويت هلال مناسب نيست. به همين دليل به سمت شمال شرقي شهر فيروزآباد حركت كرديم. حدود ساعت 17:20 رصدگاه مورد نظر را انتخاب كرديم كه افق آن‌جا حدود 5/1 درجه بسته بود. در ساعت 17:24 تمام ابزارها براي رويت هلال آماده شدند. دوستان ابتدا با استفاده از قطب نما و بعد با استفاده از يك دوربين 50×7 قطب نما دار سمت دقيق خورشيد را پيدا كردند كه بعد‌ها اينجانب با نگاه به نرم‌افزار فقط حدود يك درجه اختلاف را ديدم. خورشيد ابتدا در ساعت 17:26 به طور ظاهري و سپس در ساعت 17:30 به طور واقعي غروب كرد. افق جنوب غربي در حدود 4 درجه داراي غبار زرد رنگ بود. تا حدود 3 درجه نيز ابر بر روي افق قرار داشت و در آن اوايل شروع به رويت همه نااميد بودند چرا كه هلال در لحظة Best time وارد اين ابرها مي‌شد. حدود ساعت 17:35 ابرها تكه تكه و سپس پراكنده شدند. در حدود ساعت 17:45 جنابعالي با آقاي زماني تماس گرفتيد و خبر از موفقيت رويت هلال در منطقه كرمان را اعلام نموديد كه همگي از اين خبر خوشحال شديم. ساعت 17:47 (2 دقيقه پس از لحظه Best time ) خانم زيبا زماني ( خواهر آقاي زماني ) از پشت تلسكوپ اعلام رويت كردند. آقاي زماني نيز بلافاصله پشت تلسكوپ قرار گرفتند و ايشان نيز هلال را رويت كردند. بعد از آن با جنابعالي تماس گرفتند و خبر رويت را اعلام كردند. در اين حين بقيه گروه نيز يك به يك به پشت دوربين مي‌آمدند تا بتوانند هلال را رويت كنند. من نشاني دقيق هلال را از آقاي زماني مي‌گرفتم ولي متأسفانه هلال در درون دوربين 70×10 ديده نمي‌شد حتي خانم زماني نيز دوربين را به طور دقيق در محل قرار داد اما باز هم نتوانستم هلال را ببينم. در اين حين حدود 2 بار پشت تلسكوپ رفتم و هر بار در حدود 20 ثانيه دنبال هلال گشتم ولي باز هم هلال را نديدم. در بار سوم كه عقربه‌هاي ساعت 17:54 را نشان مي‌داد ابتدا آقايان محمد اخلاقي و حامد اخلاقي هلال را روئيت كردند. نوبت به بنده رسيد بعد از حدود 10 ثانيه نگاه كردن در دوربين با راهنمايي آقاي زماني سمت شمال غربي دوربين را نگاه كردم. بعد از حدود 5 ثانيه خيره شدن، هلال به يكباره در چشمانم ظاهر شد. رنگ آن به خاطر فرو رفتن در غبار قرمز شده بود. در حدود 4 الي 5 ثانيه به هلال نگاه كردم. در همان مدت كم هلال را حدوداً بين ساعت 5/3 تا 5/5 ديدم. به نظر من دليل اصلي رويت، فاز و ضخامت قوسي هلال بود. خود را سريعاً كنار كشيدم و بعد از من فقط دو نفر ديگر موفق به رويت هلال شدند. آقاي احسان مروجي و سپس خانم گلنار نورياني هر دو در ساعت 17:55. بعد از ايشان ديگر هلال حتي توسط آقاي زماني رويت نشد و هلال براي هميشه در پشت كوه پنهان شد. مشخصات هلال در لحظات غروب خورشيد، اولين و آخرين رويت از قرار زير بود : رصدگاه: شهر فيروزآباد عرض جغرافيايي28:52 شمالي طول جغرافيايي 52:36 شرقي لحظه غروب خورشيد : ساعت 17:29:31 سمت خورشيد در لحظه غروب خورشيد : 247 درجه و 48 دقيقه سمت ماه در لحظه غروب خورشيد : 240 درجه و 8 دقيقه اختلاف سمت ماه و خورشيد ' منفي 7 درجه و 41 دقيقه ارتفاع ماه : 5 درجه و 49 دقيقه جدائي زاويه اي : 10 درجه و 4 دقيقه فاز ماه : 88/0 درصد طول كمان ماه : 101 درجه لحظه Best Time : ساعت 17:45:10 لحظه غروب كاه : ساعت 18:04:44 سمت ماه در لحظه غروب ماه : 244 درجه و 30 دقيقه مكث ماه : 35 دقيقه و 13 ثانيه
اولين رويت (17 دقيقه بعد از غروب)
آخرين رويت (25 دقيقه بعد از غروب)
راصد
خانم زيبا زماني
خانم گلنار نورياني
زمان رويت
17:47
17:55
سن هلال
17h 12m
17h 20m
2:43
1:20
242:21
243:20
ارتفاع خورشيد
-4:19
-6:03
جدائي زاويه اي
10:11
10:14
اختلاف سمت
-7:30
-7:26
